اصول طراحی و دیزاین سیستم
د راین مقاله قصد داریم اصول طراحی و دیزاین سیستم را به طور کامل برای شما توضیح دهیم.
اصول طراحی صفحه سیستم چیست؟ خود صفحه آرایی سیستم چیست؟ اصلا این معنی ازکجا آمده و چرا مهم میباشد؟
دراین مقاله بهاین سوال ها جواب میدهیم. ولی قبلاز رسیدن به اصل مطلب، لازم میباشد مقداری مقدمهچینی کنیم.
زیرا می خواهیم درباره ی معنی نسبتا جدیدی در حوزهی طراحی محصول های دیجیتال و طراحی تجربه کاربری صحبت کنیم.
ناگفته نماند که آن دو حوزه نیز (طراحی محصول و طراحی تجربیات کاربری) خودشان جدید میباشند.
پیاده سازی محصولات دیجیتال، مانند وب سایتها و نرم افزارها، کار پیچیده و درعینحال پرجزییاتی میباشد.
بایستی ملاحظات اقتصادی و بازار، ملاحظات تکنولوژیک و تغییر خواستهها و نیازهای کاربران را، همگی باهم، درنظر گرفت.
پس، صفحه آرایی کالای دیجیتال همیشه باید افزایش پیدا نماید تا با ملاحظات ذکرشده منطبق گردد.
ارتقای محصول دیجیتال بخشیاز وظایف طراحان محصول میباشد و ممکن است با تغییردادن برخیاز خصوصیتهای محصول یا اضافه و کمکردن از آنها همراه باشد.
نکتهی دیگر این میباشد که اصولا طراحی محصول دیجیتال و ارتقای فرآورده کاری تیمی میباشد و تخصصهای مختلفی در تصمیمگیریها نقش دارند.
پس برای پیاده سازی محصول موفق ضروری میباشد افراد و گروههای مختلف همدیگر را درک نمایند و بتوانند هماهنگ باهم کار کنند.
اینجاست که اصول طراحی و دیزاین سیستم ضروری می گردد.
با ما همراه باشید تا اصول طراحی و دیزاین سیستم را در ادامه بررسی کنیم.
اصول طراحی جنس (Product Design Principles)
نخست به سؤال مهمتر جواب دهیم: چرا در پیاده سازی هر محصولی بایستی اصول و ارزشهایی را رعایت کرد؟
مشخص و معلومکردن آن اصول و ارزشها چه سودی دارد؟
در فرایند پیاده سازی محصول تخصصهای مختلفی باید با یکدیگر همکاری کنند و با هم تصمیمگیری نمایند.
هنگامی که هر شرکت یا استارتاپی از آغاز کار، برای پیاده سازی محصول و خدماتش اصول و ارزشهایی را مشخص و معلوم مینماید، درواقع مبنای تصمیمگیری به تیم طراحیکننده میدهد.
آیا بایستی زیبایی محصول را فدای کاربردیترکردن آن کرد؟ زیبایی محصول مهمتر میباشد یا تجربهی کاربری یا هر دو؟
بر مبنای اصول طراحی فرآورده بهاین سؤالها جواب داده میشود.
سؤال سوم این بود که آیا اصول پیاده سازی محصول عام می باشند؟
مثلاً ۵ اصل وجود دارد که بایستی در طراحی هر خدمت یا محصولی در تمامی شرکتها و استارتاپهای جهان قطعاً رعایت شوند؟
نه! هر شرکت، هر محصول یا هر خدمتی اصول پیاده سازی فرآورده را برای خودش و خاص خودش تعریف مینماید.
بدین ترتیب، زمانیکه از اصول پیاده سازی محصول حرف میزنیم درواقع از Product-specific design principles سخن می گوییم.
۵ اصل پیاده سازی محصول
احتمالاً الان این سؤال برایتان پیش آمده که وقتی اصول پیاده سازی محصولی کسانی در بین تمامی شرکتها و طراحان نیست، چطور دراین مقاله اصول زیر بهعنوان اصول پیاده سازی فرآورده معرفی شدهاند.
درست است که هر شرکت و هر محصولی اصول پیاده سازی خودش را دارد، البته اصولی را میتوان یافت که شرکتهای بزرگ در پیاده سازی محصولاتشان معمولاً آنهارا رعایت مینمایند.
مثلا، شرکت Litslik (که پیاده سازی نرمافزار انجام می دهد) اعلام نموده است کهاین ترکیبی از این ۳ نوع پیاده سازی در طراحی نرمافزارهایش اصل میباشد:
بعداز مطالعه و تحقیق اصول پیاده سازی محصول شرکتهای بزرگ و موفق که در منابع دارای اعتبار آنلاین (nngroup.com & Productplan.com،UXdesign.cc) اعلام گردیده، ۵ اصل پایین برای معرفی دراین مقاله تعیین شدند.
رعایت این ۵ اصل در پیاده سازی هر محصول یا خدمتی راهنما و موثر خواهد بود.
از این ۵ اصل میتوانید الهام بگیرید برای نوشتن اصول پیاده سازی محصول منحصر به فردیا استارتاپتان.
اولین اصل در پیاده سازی محصول: انسانمحور بودن
زمانی که کاربر/مصرفکنندهی تولید های شما آدمها می باشند، اولین و مهمترین اصل و ارزشی که بایستی درنظر بگیرید انسان محور بودن پیاده سازیها و خدماتتان میباشد.
پیاده سازی انسانمحور مفهومی غیروابسته و گسترده در پیاده سازی محصول و پیاده سازی تجربه کاربری میباشد.
درنظرگرفتن انسانها، نیازها، گرفتاریها و احساسات و همدلی با آن ها باید در پیاده سازی هر محصول و خدمتی ارزش و اصل باشد.
در شرایطی که قرار میباشد اپلیکیشنی برای کمک به درمان افسردگی پیاده سازی فرمایید، اپلیکیشنی که قرار میباشد حال و احوال یک انسان را بهتر کند؛ پس درککردن عمیق انسان افسرده، همدلی با وی در پیاده سازی این محصولاولین و مهمترین اصل میباشد.
دومین اصل در پیاده سازی محصول: واضح و روشن بودن
فکر کنید قرار میباشد وبسایتی طراحی نمائید درخصوص پیاده سازی محصول.
محصول شما وبسایتی تخصصی میباشد که هدفش بالابردن آگاهی در زمینهی مسئله مشخصی میباشد. پس مخاطبان مشخصی هم دارد.
زمانیکه تصویری از پرسوناهایی که بهاین محصول مربوط میشوند در ذهن داشته باشید، میدانید کسانی به وب سایت شما میایند که درباره ی طراحی محصول سؤال دارند.
پس اصل این میباشد که شما جوابهای روشن و بدیهی دراختیار آنان بگذارید.
پس جلبکردن مخاطب حداکثری اصل نیست در طراحی محصول شما اصل این میباشد که مخاطب مشخص پاسخها و مطالب منظم و آراسته، بهروز و روشن بخواند، مطالب و محتوای وبسایت شما بهدرستی دستهبندی گردیده باشد و او برای پیداکردن مطلبی در وبسایت گم نشود.
سومین اصل در طراحی محصول: بالاتر از حد انتظار بودن
محصولی طراحی نمائید که در خاطر انسانها بماند. آنهارا شگفتزده نماید و تجربههایی بالاتر از انتظار و توقعات معمول مخاطب برایش خلق نماید.
Pinterst را در نظر بگیرید که ۳ اصل را بهعنوان اصول پیاده سازیاش معرفی نموده است:
Lucid: که بهنوعی همان دومین اصلی که معرفی کردیم، میباشد.
این واضح و روشنبودن همهچیز، محتوا را برای استفاده کننده لذتبخشتر مینماید.
Animated: منظور از این اصل کلمه به کلمه نقل میگردد: رنگارنگ میباشد. ازنظر بصری واکنشبرانگیز میباشد.
پیشبینینشدنی میباشد. (استفاده کننده را سورپرایز مینماید!)
Unbreakable: به استفاده کننده قابلیت اشتباهکردن نمیدهد.
امکان ندارد دکمهای را نادرست بزند. کلیهچیز هم در آن بازگشتپذیر میباشد.
چهارمین اصل در پیاده سازی فرآورده: کاربردیبودن و چگونگی در عین زیبایی
آیا می بایست زیبایی و جذابیتهای بصری را فدای کارایی و کیفیت بیشتر یک محصول کرد یا این که برعکس؟ نه!
شما می توانید اصلیرا تعریف نمائید که شمارا ناچار نماید به هر دو توجه فرمایید و هر دو را با هم داشته باشید.
از جمله، در میان اصول پیاده سازی Firefox، اصل جالب توجهی میتوان یافت:
Finely Crafted: محصول بایستی با ظرافت ساخته گردد.
زیرا کیفیتی که استفاده کننده آن را درک نماید و بفهمد در محصول، هر محصولی، ضروری میباشد. و صد البته، ظاهر و احساس استفاده کننده از تعامل با محصول نیز به یکدیگر متصل میباشد.
پنجمین اصل در پیاده سازی محصول: ایراد جدیدی نساختن
حتماً آن ضربالمثل مشهور را شنیدید که میگوید «طرف اومد ابروش رو درست کنه، زد چشمش رو کور کرد».
این اصل را نیز میتوان در پیاده سازی هر محصولی درنظر گرفت.
محصول طراحیشده نباید مشکلی را حل نماید و درعینحال ایراد دیگری را، از نوع دیگری، ایجاد نماید.
این اصل را میشود اینطور هم اعلامکرد که محصول پیاده سازی شده نباید مضر و آسیبزا، برای محیط زیست یا این که سلامتی روحی و جسمی انسانها، باشد.
مثلا، در شرایطیکه شما میخواهید اپلیکیشنی برای کمک به کاهش وزن و کنترل غذاخوردن پیاده سازی نمایید؛ می بایست توجه کنید و مطمئن شوید که برنامههای پیشنهادی اپلیکیشن به سلامتی استفاده کننده آسیبی نزند.
اصول طراحی صفحه سیستم
قبلازاینکه درباره ی اصول صفحه آرایی سیستم سخن بگوییم، لازم میباشد آن را تعریف کنیم و همینطور راجع به مزایای صفحه آرایی سیستم و اهمیتی که در فرایند پیاده سازی محصول دارد، مقداری توضیح دهیم.
فکر میکنید وبسایت آمازون چند صفحه دارد؟ در صفحه آرایی وبسایت آمازون چند آیکون و دکمه استفاده شده میباشد؟
هریک چه رنگ یا متنی دارند؟ اصولا یکسری رنگ در سایت آمازون بهکار رفته میباشد؟
در شرایطی که تیم طراحی رابط کاربری یا تجربه کاربری تصمیم بگیرد تغییری در طراحی صفحه یک یا چند المان در کل سایت بدهد، چه اتفاقی میفتد؟
گروه طراحی محصول بایستی از گروه فنی بخواهد تا تغییرات را انجام نمایند.
خب ناگفته پیداست کهاین عمل دشوار و گیجکننده میباشد. زیرا تعداد المانها زیاد میباشد.
درصورتیکه تعداد المانها کم هم باشد (درمقایسه با سایت بسیار بزرگی مثل آمازون)، بازهم ممکن میباشد در میان گروه فنی و گروه طراحی محصول برای انجامدادن این تغییرات ناهماهنگی و مشکل پیش بیاید.
مجدد می بایست بر این نکته تاکید کنیم که در پیاده سازی و تولید محصولات دیجیتال افراد، متخصصان و مجموعههای مختلفی مشغول می باشند.
هماهنگی و انسجام دربین مجموعهها و اینکه همه تصویر روشنی از اجزای متفاوت محصول داشته باشند برای موفقیت طراحی هر محصولی (سایتی) عاملی مهم میباشد.
پس، شرکتها و کسبوکارهایی که در کار پیاده سازی و تولید محصول های دیجیتال میباشند، تصمیم گرفتند برای کاستن از خطاهای احتمالی، سوءتفاهمها، تقویت کار تیمی، نظمبخشیدن به فرآیند پیاده سازی محصول، کاهش دوبارهکاریها، افزودن به سرعت کار و همینطور ضمانت زیبایی و موفقیت پیاده سازی تجربیات کاربری و رابط کاربری؛ سیستمی برای پیاده سازی هر کالا تعریف نمایند.
طراحی صفحه سیستم چیست؟
بگذارید تعریفی را از nngroup.com که در زمینهی پیاده سازی تجربیات کاربری و صفحه آرایی مرجع بهحساب میآید، نقل کنیم.
این تعریف مختصر و مفید میباشد و باتوجه به توضیحاتی که دادیم، معنای دیزاین سیستم یا سیستم پیاده سازی را بهخوبی برای شما واضح مینماید.
صفحه ارایی سیستم مجموعهای از استانداردهاست که با به وجود آوردن زبان مشترک و یکپارچگی بصری در کلیهی صفحه ها و قسمتهای محصول، مدیریتکردن صفحه آرایی درمقیاس موردنظر را امکانپذیر مینماید.
۴ اصل مهم در دیزاین سیستم
هر شرکت باتوجهبه عامل های مختلفی صفحه آرایی سیستم خودش را تعریف مینماید.
بدین ترتیب، طراحی صفحه سیستم مجموعه استانداردهای واحدی ندارد و طراحی صفحه سیستم هر پروژه برای همان پروژه و با استانداردهای همان پروژه مشخص و معلوم می گردد.
تعریفکردن صفحه آرایی سیستم از وظایف طراح رابط کاربری میباشد.
درست است که هر پروژه و هر محصول دیزاین سیستم خودش را دارد، ولی مگر میشود طراح UI بدون هیچ معیار و اصلی صفحه آرایی سیستم را بچیند؟
برای اینکه صفحه آرایی سیستم به هدف های خودش رسد (یعنی بتواند زبان مشترک، انسجام و یکپارچگی را در فرآیند پیاده سازی محصول درمیان تمامی افراد و تخصصهای درگیر تولید نماید)، باید ازابتدا با درنظرگرفتن اصول پایین پیاده سازی شده باشد.
۱. در طراحی دیزاین سیستم بایستی هدف ها و ارزشهای پروژه (کالا) درنظر گرفته گردیده باشد
بله، صفحه آرایی سیستم برای طراحی محصولی خاص تعریف میگردد.
اهدافی که آن محصول میخواهد به آنها رسد و همینطور ارزشهای آن جنس اولین چیزهایی میباشد که باید بهدرستی در آن سیستم منعکس گردیده باشد.
طراحی صفحه سیستم باید مطابق باشد با اینکه قرار میباشد چه محصولی با چه خصوصیتها و مشخصاتی پیاده سازی و تولید گردد.
۲. صفحه آرایی سیستم می بایست سازگار با هویت و زبان برند طراحی گردیده باشد
علاوهبر درنظرگرفتن هدف ها و ارزشهای کالا، هویت برند و ارزشهای مارک نیز باید درنظر گرفته گردد.
نمیشود محصولی بهعنوان زیرمجموعهای از یک برند خاص پیاده سازی و تولید گردد البته هیچگونه هماهنگی و سازش با ارزشهای برند نداشته باشد.
دیزاین محصول بهنوعی هویت و صدای مارک را نشان میدهد.
به عنوان مثال، ممکن میباشد برندی را رنگی خاص یا المانی خاص یا ترکیبی از رنگها و المانها نمایندگی کنند.
طراح UI در پیاده سازی صفحه آرایی سیستم باید به آن رنگها یا المانها دقت ویژه داشته باشد و آن ها را در پیاده سازی وارد نماید.
۳. دیزاین سیستم هم قواعد و اصول کلی صفحه آرایی و هم جزییات را معلوم مینماید
طراحی صفحه سیستم قرار است عملکرد گروه طراحی و گروه فنی (برنامهنویسان و توسعهدهندگان) را آسانتر و سریعتر نماید.
پس در پیاده سازی آن، می بایست براساس اصول و قواعد صفحه آرایی محصول پیش رفت و براساس آن اصول و همینطور تفکر صفحه آرایی تمامی جزئییات را معلوم کرد.
بههمیندلیل میباشد که صفحه ارایی سیستم کامپوننتها و الگوها را دربرمیگیرد.
کامپوننتها جزییترین اجزای صفحه آرایی سیستم میباشند (دکمهها، فرمها، CTA و …). این اجزا را میتوان به آجر تشبیه کرد.
کامپوننتها براساس الگوها درکنار یکدیگر چیده میشوند.
به عنوان مثال، هنگامیکه برنامهنویس قرار است یک فرم تماس در وب سایت بسازد، به الگوها در صفحه ارایی سیستم مراجعه مینماید و میبیند که فرمهای تماس چه ساختاری و جزییاتی (کامپوننتی) دارند.
ممکن میباشد فرم تماس با سه فیلد با رنگهای مشخص و معلوم و همینطور یک CTA با متن معین پیاده سازی شده باشد.
با استفادهاز صفحه آرایی سیستم برنامهنویس فرم را در کمترین زمان ممکن میسازد.
۴. بایستی اطمینان حاصل گردد که همه گروهها صفحه آرایی سیستم طراحیشده را درک مینمایند
پیاده سازی دیزاین سیستم چه فایدهای دارد زمانی کهگروهها نتوانند آن را بفهمند و درک نمایند؟
صفحه ارایی سیستم برای کمک به کار تیمی و تسهیل رابطه دربین مجموعهها پیاده سازی میگردد.
پس، مخاطبین آن از دنیاهای متفاوت می باشند. در صفحه آرایی سیستم علاوهبر قسمتهای زیادی که به زبان دیزاینرها نوشته شده، قطعهکدهایی هم وجود دارد.
صفحه آرایی سیستم می بایست ساده و واضح پیاده سازی گردیده باشد.
زیرا درحالتی که مبهم باشد، به هدف های خود نمی رسد و ممکن میباشد خودش سوءتفاهم ایجاد نماید و مانعی برای کار تیمی گردد.
به این ترتیب، باوجوداینکه دیزاین سیستم باکمکگرفتن از برنامهها، از جمله فیگما، پیادهسازی می گردد؛ توضیحات و متنی نوشته شده (Documentation) نیز آن را همراهی مینماید.
هدف توضیحات در دیزاین سیستم این میباشد که درک زبان مشترکی را که پیاده سازی شدهاست، تضمین کند.
جمعبندی و نتیجهگیری اصول طراحی و دیزاین سیستم
۱. طراحی صفحه سیستم فرآیند طراحی محصول و همینطور ارتقاء و تغییرات بعدی را که قرار میباشد در صفحه آرایی کالا صورت پذیرد، بسیار راحت و سریع مینماید.
۲. صفحه آرایی سیستم برای تیم فنی مانند یک کتاب راهنماست که به آن ها کمک مینماید تا پیاده سازی UI/UX محصول یا وبسایت را درک و بدون ایراد آن را اعمال نمایند.
۳. پیاده سازی صفحه آرایی سیستم کار سادهای نیست.
طراح می بایست بهدرستی پروژهای که قرار است برای آن سیستم پیاده سازی نماید بشناسد، هدف ها و ارزشهای آن را فهمیده باشد و باتوجه به عامل های متفاوت طراحی صفحه سیستم را پیاده سازی نماید.
۴. برای طراحیکردن دیزاین سیستم موفق پیروی از اصولی که دراین مقاله معرفی شدند کفایت نمیکند.
یعنی طراح UI صرفا با فهمیدن اصول طراحی صفحه سیستم نمیتواند آن را پیاده سازی نماید. وی به آموزشهای بیشتری نیاز دارد.
۵. طراحی دیزاین سیستم را در زمان پیاده سازی رابط کاربری آموزش نمیدهند.
زیرا رشتهای تخصصی میباشد و آموزشهای اختصاصی خودش را میخواهد.
در صورتیکه پیاده سازی بخواهند آن تخصص را یاد بگیرد، بایستی دوره آموزش صفحه ارایی سیستم را بگذراند.
امیدواریم مطلب اصول طراحی و دیزاین سیستم از سایت سه سوت برای شما مفید باشد.